“The Guardian” flet për dështimin e marrëveshjes Meloni-Rama për emigrantët në Shëngjin dhe Gjadër, media italiane: Do të sillen të burgosurit shqiptarë në Itali
“Policia italiane dhe punonjësit socialë largohen nga Shqipëria pas boshatisjes së qendrave të emigrantëve”. E përditshmja britanike “The Guardian” i ka kushtuar vëmendje “dështimit” të marrëveshjes Rama – Meloni për qendrat e emigrantëve në Gjadër dhe Shëngjin. Sipas shkrimit të medias britanike që lapsi.al e sjell të plotë më poshtë “qendrat qëndruan hapur për më shumë se një muaj, por pranuan vetëm 24 azilkërkues, ndalimi i të cilëve u konsiderua i paligjshëm”.
Dhjetëra oficerë policie dhe punonjës socialë italianë të vendosur nga qeveria e ekstremit të djathtë të Italisë në qendrat e emigrantëve në Shqipëri janë kthyer në shtëpi, pasi rezultoi se objektet, e vlerësuara si një model për të reduktuar ardhjet e refugjatëve, kanë qenë bosh prej javësh.
Pak më shumë se një muaj pas hapjes së shumë-publikuar të qendrave të paraburgimit që kushtuan miliona euro për azilkërkuesit në Shqipëri, të cilat supozohej të pranonin deri në 3 mijë persona në muaj, më shumë se 50 oficerë policie u kthyen në Itali dy javë më parë, ndërsa dhjetëra punonjës socialë janë larguar gjatë fundjavës, pasi prania e tyre në Shqipëri është cilësuar si “të panevojshme”.
Që nga hapja e tyre më 11 tetor, vetëm 24 azilkërkues janë dërguar në qendrat në Shqipëri, me qëllim riatdhesimin e tyre në vendet e origjinës. 5 kaluan më pak se 12 orë në një nga qendrat e paraburgimit ndërsa pjesa tjetër qëndruan për pak më shumë se 48 orë.
Të gjithë u transferuan në Itali pasi gjyqtarët italianë e konsideruan të paligjshme ndalimin e tyre në Shqipëri përpara riatdhesimit në vende, si Bangladeshi dhe Egjipti, të konsideruara si “të sigurta” nga Roma. Duke vepruar në këtë mënyrë, gjyqtarët u mbështetën në një vendim të 4 tetorit nga gjykata e drejtësisë e BE-së (GJED) se një vend jashtë bllokut nuk mund të shpallej “i sigurt” nëse i gjithë territori i tij nuk konsiderohej “i sigurt”.
Si rezultat, qendrat, të prezantuara nga presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, si një model i ri për krijimin e qendrave të përpunimit dhe ndalimit për azilkërkuesit jashtë BE-së, janë bosh prej më shumë se një muaji.
Në një kohë kur qeveria italiane po përpiqet të balancojë buxhetin – duke shkurtuar fondet për arsimin, shëndetësinë dhe sigurimet shoqërore – partitë opozitare e kanë përshkruar marrëveshjen, që do të kushtojë rreth 1 miliard euro gjatë 5 viteve, si një “katastrofë financiare”.
“Misioni u krye!” – tha Riccardo Magi, presidenti i partisë së majtë opozitare “Più Europa” (Më shumë Evropë). “Qeveria ka pasur sukses në përpjekjet për riatdhesim. Emigrantët? Jo, operatorë italianë të dërguar në Shqipëri, të cilët do të kthehen në shtëpi brenda fundjavës. Qeveria fillimisht shpenzoi një shumë të madhe fondesh publike, më pas me qendrat e zbrazura, solli disa punonjës policie në Itali dhe tani edhe punonjësit socialë po kthehen në shtëpi. Ky është një dështim epokal.”
Skema ka çuar në një përplasje mes qeverisë italiane dhe gjyqtarëve, të cilët janë akuzuar nga partitë e ekstremit të djathtë për pengim të projektit.
Nicola Gratteri, kryeprokurori i Napolit dhe një nga gjyqtarët më autoritarë në Itali, tha në një intervistë televizive këtë javë: “Ne duhet të ndalojmë së sulmuari gjyqtarët vetëm sepse nuk na pëlqen një vendim. Nuk dua të jap një gjykim politik, por them se në këtë moment në Shqipëri janë 250 oficerë ligjzbatues që mezi po bëjnë asgjë. Është humbje të mbash 250 oficerë policie në një mision në Shqipëri, ndaj mendoj se ata duhet të kthehen në Itali ku po luftojmë me mungesën e personelit për mijëra policë”.
Qeveria italiane ka thënë se qendrat në Shqipëri “do të mbeten të hapura dhe funksionale” dhe se transferimet në Itali janë bërë sipas nevojave të personelit. Megjithatë, besueshmëria e kryeministres së Italisë, Giorgia Meloni, është në rrezik pasi ajo e bëri emigracionin një çështje qendrore të fushatës. Në të kaluarën ajo ka kritikuar paraardhësit për shpenzimin e parave publike për menaxhimin e krizës së migracionit. Transporti nga deti në një anije ushtarake italiane me vetëm 8 burra që mbërritën në Shqipëri gjatë një fundjave në mes të nëntorit kushtoi 250,000 €, më shumë se 31,000 € për një azilkërkues në bord.
Elisabetta Piccolotti, një deputete e partisë së Aleancës së Gjelbër dhe të Majtë, u shpreh: “Qeveria ka dështuar duke e ditur se do të dështonte. Ata kanë shpenzuar një mal me para dhe kanë luajtur me të drejtat e njerëzve. Kjo do të mbetet në histori si një faqe e turpshme për vendin tonë.”
Mediat italiane i ka kushtuar mjaft vëmendje ditët e fundit boshatisjes së kampit të Gjadrit dhe atij të portit të Shëngjinit nga administrata italiane. Goditjet që i dhanë gjykatat italiane marrëveshjes Rama – Meloni kanë bërë që pas dy dërgesave të para të emigrantëve, qeveria e Romës ka vendosur të bëjë një hap pas. Për momentin nuk do të ketë dërgesa të reja emigrantësh derisa të shprehet Gjykata Europiane e Drejtësisë.
Gazeta italiane “Il Tempo” raporton se qeveria e Giordia Melonit është duke menduar që tani një “plan B” për të justifikuar shpenzimet për ngritjen e qendrave. Sipas saj në qeverinë italiane është duke u diskutuar mundësia që kampi i Gjadrit të kthehet në një burg ku do të dërgohen shqiptarët që vuajnë dënimet e tyre në burgjet italiane.
Në këtë mënyrë sipas gazetës qeveria italiane shpreson të lehtësojë mbingarkesën në burgjet italiane që tashmë janë në 130% të tyre si dhe të reduktojë kostot që ka për mbajtjen e këtyre të burgosurve. Sipas të njëjtave burime janë rreth 2800 të dënuar shqiptarë që qëndrojnë në burgjet italiane. Në shkrim flitet gjerësisht për bashkëpunimin në rritje të autoriteteve shqiptare dhe atyre italiane në fushën e drejtësisë.
“Nisur nga ky bashkëpunim, bisedime të vazhdueshme konfidenciale po bëhen lidhur me hipotezën e rizhvillimit të qendrave për emigrantët në burgje, në mënyrë që të lehtësohet sistemi ynë penitenciar, i cili është gjithnjë e më i mbushur me njerëz dhe më pak i menaxhueshëm.
Ideja bazohet në një protokoll efektiv tashmë në përdorim që nga koha e kryeministrave Fatos Nano dhe Silvio Berlusconi, për të mos përmendur që Italia dhe Shqipëria janë përfshirë prej vitesh në marrëveshje ministrore dhe në departamentin e burgjeve, aq sa Italia në të shkuarën ka financuar ndërtimin e dy burgjeve në Shqipëri” – thuhet ndër të tjera në shkrim.
“Përballë mbipopullimit të burgjeve italiane, që e kalon 130% dhe me gjithnjë e më shumë vetëvrasje të të burgosurve kanë dalë propozimet për të përdorur zonën e Lezhës, në veri të qytetit të dy shqiponjave, për të burgosurit shqiptarë të dënuar në Itali” – citon shkrimi.
Ndërsa për ndërtesat e ngritura në Portin e Shëngjinit thuhet se ato mund të vijojnë të përdoren për të pritur emigrantë që kapen përgjatë rrugës ballkanike, në bashkëpunim me Bashkimin Evropian.
“Këto ndërhyrje do të përfaqësonin një “win-win” për të dy vendet në anët e kundërta të Adriatikut. Autoritetet shqiptare do të donin gjithashtu të shfrytëzonin këtë mundësi për t’u pozicionuar në qendër të vëmendjes evropiane, ndoshta në funksion të procesit të anëtarësimit në BE” – citon shkrimi.
Marrëveshja e nënshkruar vitin e kaluar midis Romës dhe Tiranës parashikonte që Shqipëria të priste deri në 3 mijë emigrantë në vit me një kosto prej të paktën 670 milionë euro për 5 vjet. “Tani Italia po përpiqet të korrigjojmë situatën, duke parandaluar që një projekt ambicioz dhe i guximshëm të kthehet në një Titanik politik” – shkruan “Il Tempo”.
