በሉልሰገድ ኃ. ዓለማየሁ (ዶ/ር)
አስታውሱ ቀደም ብሎ በሪፖርተር ጋዜጣ ጥቅምት 6 ቀን 2015 ዓ.ም. ታትሞ የነበረውን ‹‹መቼ ነው? አልመረረንም እንዴ? እንቅልፉስ አደበንን እንዴ?›› የሚለውን እሮሮዬን ኡኡታዬንና ምልጃዬን? እባካችሁ እስቲ መለስ ብላችሁ ለትዝብት እንደገና እዩት።
ያኔ ‹‹መቼ ነው? አልመረረንም እንዴ? እንቅልፉስ አደበንን እንዴ? ባልሁበት ጊዜ ፈርቼ የነበረው፣ የብራችን በዓለም ገበያ እያሽቆለቆለ ስለነበረ፣ ሥጋቴን ለመግለጽ እንዲታሰብበት አንቅቼ የነበረው፣ ቀልብን ሳይስብ ቀርቶ ይኸው አሁን ወደ ማቆሚያ ቢስ መቀመቅ እዘጭ ተደርጓል። ይህ ታዲያ ኡኡ! አያሰኘንም እንዴ? አሜሪካ ዓለምን ለመጠቅልል ባጠመደቺበት በአመንምኖ አደህዬው፣ የዓለም ባንክ መሣሪያዋ፥ ሀብትዋን ለማዳበር በምታደርገው፣ ሩጫዋ፣ በኛም ላይ ከደርግ መንግሥት ጊዜ ጀምሮ እንደ ናይጄሪያው ናያራ፣ የብራችንን መግዣ አቅም ከአፈር ለመቀላቀል ከግማሽ ምዕተ ዓመት በላይ ስትደክምባቸው የነበሩት የሙከራ ህልሞችዋ አሁን በመጨረሻው ተሳክተውላታል።
በተባበሩት መንግሥታት ዩኔስኮ በትምህርት ሙያ ዋና አማካሪነት እ.ኤ.አ. በ1980ዎቹ አቆጣጠር ወደ ናይጄሪያ ስላክ፣ አንድ የናይጄሪያ ናያራ በአንድ የአሜሪካን ዶላር በጥቂት ሳንቲሞች ይበለጥ ነበር። ዛሬ ግን፣ እኔ እዚያው እያለሁ፣ የናይጄሪያውን ናያራ የዓለም ባንክ፣ አሁን የኛን ብር መቀመቅ በማውረድ በድል እንደተቀዳጀው፣ አንድ የስትርሊንግ ፓውንድ መቆሚያ ገደብ ሰይኖረው እንዲመነዘር አዋርዶት በተገላቢጦሽ አንድ የአሜሪካን ዶላር ከመቶ ናያራ በዘለለ ይመነዘር ጀመር። እንዴት እንደሚቀርብም ግራ ተጋብቻለሁ፣ ዛሬ ወርዶ ወርዶ አንድ ናያራ የአንድ ፓውንድ ስተርሊንግ 0.00053 ሆኗል። ውርደትስ፣ ውድቀትስ፣ ሞትስ ቢሉ እስከዚህ ነው እንዴ? መቼ ነው የኛ ብር እዚያ ደረጃ እንዲደርስ የታቀደው?
እርግጥ ነው ብድግ በማለት በሁሉም ዕድገት ዘርፎች በማንሰራራት ላይ ነበርን። ግን ማነው በሁለተኛው የዓለም ጦርነት ያልደቀቀና እንደገና ያላንሰራራ? የኛዋ አገር ግን ብድግ ለማለት ጥቂት ያዘገመችው ምንም እንኳን በጊዜው ለምዕት ዓመታት ለተከበረው የሃይማኖት ከፍተኛ ትምህርት የቀደማት ያለ መሆኑን ባላውቅም ከ19ኛው ምዕት ዓመት የኢንዱስትሪ አብዮት መወለድ በኋላ ተፈጥሮ ተመረተ የተባለውን ሁሉ ንጉሠ ነገሥት ዳግማዊ ምኒልክ በቅድሚያ ከየተፈጠረበት በማስመጣት በአገር ውስጥ እንዲመረትላቸው በታላቅ ጉጉት ጥረዋል። ጃንሆይም ግርማዊ ንጉሠ ነገሥት ቀዳማዊ ኃይለ ሥላሴ ልጆችዋ ለአገራችን በየፈርጁ ሊያለሟት እስኪበቁላት ድረስ እያሉ በቅድሚያ በትምህርትና ሥልጠና ላይ አተኩረው የሚከፈለውን ዋጋ ሁሉ በመክፈል ደክመዋል።
እንግዲህ በእነዚህና በሌሎችም ያለፉት መሪዎችዋ ሲጠበቅላት የነበረው ሀብቷ፣ አሁን የዓለም ባንክ እኛን አደህይቶ ካፒታላችንን አቆርቁዞና በብድር አቆራፍዳ ዘፍቆን፣ በይበልጥ ሊበለፅግብን በወርቅ ሰሃን አቅርበንለት ተቀብሎናል። በጉጉትም በመመንጠቅ እያንሰራራን በዕድገት ብድግ ያልነውን፣ አሁን ቅስማችንን ሰብሮ በምንምና በማንም ትመና ለዘመናትና ለምዕት ዓመታት ከትውልድ ትውልድ የሚትረፈረፍ ሀብታችንን ተዝናንቶበት እንዲያደኸየን በወርቁ ሰሃን ደጅ ተጠንቶ ተበርክከንለታል። ሕልሙም ደርሶና ተሟልቶለት ተሰጥተነዋል። መሪዎቻችንንም በማማለል በሌሎች አገሮች፣ ለምሳሌ ከላይ እንዳሳየሁት፣ በናይጄሪያው ባባ ኢንግዳ መሪነት ዘመን እንዳደረገው ዛሬም በኛ ላይ በማንኛውም አሰላልና አተነባበይ ነገ የሀብታሞች ማማ ላይ የሚያስቀምጠንን የአገራችንን መገበያያ ብር በአፍጢሙ በመድፋት ከደረስንበት ከፍታ ማማ አውርዶ ከመሬት ቀላቅሎናል።
ይህ አይመጥነንም፡፡ በተፈጥሮም ሆነ የዘመኑ ትምህርት ተጨምሮበት፣ አሁን፣ በአገሩ ገና ያልተነካውን ሀብት ለባዕድ በወርቅ ሰሃን እጅ እየነሱና ደጅ እየጠኑ ለምኖ፣ ከማስረከብ፣ ዛሬ በአገሩ ዕድል ተነፍጎና ግራ ተጋብቶ በያለበት የዓለም ክፍል በአሰቃቂና አደገኛ ሞትና መከራ እየታገለ ለሚሰደዱት ወጣቶች ዕድሉ ቢሰጥ ኖሮኮ፣ እንደ አሜሪካው በ19ኛው ምዕት ዓመት ለዛሬው ማማ ያበቃት እምርታ ሒደት፣ ዛሬም ለኛዎቹ ተንከራታች ወጣቶች ዕድሉ ቢሰጥ ኖሮ ዛሬ ያልደረስንበት የሀብትና የክብር ከፍታ አይኖርም ነበር።
ካወቅንበት በማንኛውም አሰላል ሀብታም ብቻ አይደለንምም፣ ለሀብት ማማ ከመሪዎቹ አገሮች አንዱ መሆን እንችል ነበር፣ ዛሬም እንችላለን። በዓለሙ ሙሉ ተደፍሮ፣ ተጠቅቶና ተዋርዶ የማያውቀውን ብቸኛውን ታላቁን የአገራችንን ሕዝብ ለበለጠ ታላቅነት መገንባት የሚችሉ ኢትዮጵያውያን ልጆች አሉን። ከወደቁበት እናንሳቸው ከሞት የተረፉትን ከየተሰደዱበት እናሰባስባቸው። ለአሽከርነትና ለግርድና በአደገኛ ጉዞ አገር ለቆ በዕድለኝነት ሊደርስ የቻለው ከደረሰ በኋላ ተዋርዶ፣ ተገፍቶና ተጨቁኖ የሚንከራተተውን ኢትዮጵያዊ ወገናችንን ሁሉ ‹‹ኑ አገራችሁ ትፈልጋችኋለች›› ብለን እናምጣቸው። ሕዝባችን ዕትብቱ የተቀበረበትን እግዚአብሔር ያደለውን ሀብታም አገር እንዴት ባለቤቱ ተንከራታች ሆኖ ባዕድ እንዲፈነድቅበት ይደረጋል? ኢትዮጵያዊው ባለ አገሩና ባለ ሀብቱ እንዴት ስደተኛና አይዞህ ባይ የሌለው አንገቱን የደፋ ውዳቂ ሆኖ ባዕድ ይፈነጭበታል።
ኧረ ካንቀላፋንበት እንንቃ፣ ክብራችንንና አንድነታችንን ጠብቀን፣ ከእርስ በርስ ድንቁርናችን ተላቀን ከተኛንበት ተነስተን በኢትዮጵያዊነታችን ተቃቅፈንና ተሳስበን ከጀመርን፣ መውጣት የማንችለው አቀበት ማዳበር የማንችለው የካበተ ሀብት የለም። እመኑኝ፣ ይሄ ኤክስፐርት ነኝ ባይ፣ ከኛው እየተማረ የሚያጭበረብረንን ማይም ባዕድ ኤክስፐርት ሳያስፈልገን እኛው ራሳችን ለአገራችን አልመን ሠርተን ለመበልፀግ የማንችለው ነገር አልተፈጠረም፣ የለም፣ አይኖርምና ተቃቅፈን እንነሳ።
ይኸው ተብለን፣ ዓይናችንን ጨፍነን ህሊናችንን ዘግተን ሳይኮረኩረንና ሳይቀሰቅሰን የኖረውን የከበደ ሚካኤልን ጃፓን እንዴት ሰለጠነች? ኡኡታቸውን እንዴት እስከ ዛሬ አልተገበርነውም። እሳቸው ቢያልፉም ጥያቄያቸው እንደ ተንጠለጠለ ነው። ጃፓን ራሷና የአውሮፓ አገሮች ከጦርነቱ በኋላ፣ ተንኮታኩተው ከወደቁበት ዛሬ ያሉበት ሲደርሱ፣ ቀጥሎም የሩቅ ምሥራቅ አገሮች ተከታትለው ከተገዥነትም እየወጡ፥ በሥልጣኔና ዕድገት ማማ እየተምዘገዘጉ ማቆሚያ ጣሪያ አጥተው ሲተኮሱ፣ ከባርነት ለመውጣት የረዳናቸው ጎረቤቶቻችን የአፍሪካ አገሮች እንኳን፣ ትናንትና ቀና ብለው፣ በማስከንዳት እያለፉን ሲተኮሱ፣ በኢትዮጵያችን ያልተተገበረው የከበደ ሚካኤል ጥያቄ፣ ጃፓን እንዴት ሰለጠነች? ለምን እስከ ዛሬ ድረስ ሳይኮረኩረንና ምንም ሳይመስለን እዚህ ደረስን? ከተኛንበትስ የምንነቃውና አንደ ጃንሆይ ጊዜ በአንድነታችን፣ ለአንድነታችን፣ ዓይናችንን የምንከፍተው መቼ ነው? የአገርንም ሀብት ቀማኛ ዘራፊ ባዕድ እንዳይቀራመተው፣ ጃንሆይ ልጆቼ ተምረው ይደርሱበታል በማለት አሳምነውን፣ ከዜሮ በጀመረ የኢንደስትሪያሉን ሥልጣኔና ትምህርት ሊዘረፍ በሚችለው በባዕዳን ቋንቋቸው በጥድፊያ እንድንማር ደክመውኮ ነበር። የት ነው ተዝረክርከን የቀረነው። ደርግምኮ እሳቸውኑ በመከተል ነበር ቀማኞቹን የዓለም ባንክ አድሃሪያን አበዳሪዎች ሊያሳስቱት በመጡ ቁጥር ያልተቀበላቸው።
ዛሬኮ በጃንሆይ መሪነት በተጀመረው ድካም የተማረና የነቃው፣ አገሩን ኢትዮጵያን መልሶና መላልሶ በማሳደግ መገንባት የሚችለው ኢትዮጵያዊ ሁሉ በአገሩ ውስጥ ምን ላድርግ እያለ ዕድሉን መነሻና አንሺ ባለማግኘቱ ግራ እየተጋባ በየውጭው ዓለም ዕድልን ለማሳደድ ከሚያስከትለው አደጋ ሁሉ ጋር እየተጋፈጠ ወደ እንደ አሜሪካና ካናዳ ዕድል የቀናቸው ሲያብቡ በምድረ በዳ አደጋዎች ከሰዎች ጭካኔ በውሀና አውሬ ከመበላት በተዓምር ጭምር እያመለጡ አውሮፓን እስያና መካከለኛው ምሥራቅን ለመኖር ዕድል የሚያስሱት ተንከራታቾቹ ወገኖቻችን ዕድሉን በገዛ አገራቸውን በጃንሆይ ህልምና ትልም መሠረት በአገራችን ተቃቅፈን ጎን ለጎን በመገንባትና መገንባት ብንዘልቅ ኖሮ ዛሬ የት ነበርን። ነገም በጊዜ ከነቃንበት እንደርስበታለን። ካሁን ጀምረን ደወሉ ይደወል እንንቃ ብዙም አይምሽብን።
መሪዎቻችን ስምና ዝናችሁን በአገራችሁና ለአገራችሁ ለሕዝባችሁና ለወገኖቻችሁ እንደቀድሞዎቹ ነገሥታት መሪዎቻችንና በፍቅር ተከታዮቻቸው ሁሉ ኢትዮጵያን ለኢትዮጵያና ለኢትዮጵያውያን አድርጉ። አገራችንንና እኛን፣ ሕዝባችሁን፣ ለሚያልፍ ሀብትና ዕድሜ ሳይሆን ለማታልፈው ኢትዮጵያችን ልጆችዋን ገንቡን፡፡
ለምጽዓትም እንድትታወሱ ገንዘባችንን አሁን መቀመቅ ከገባበት የዓለም ባንክ ቆሻሻ መጣያ አውጥታችሁ እንደ ፈረንሣዩ ገንዘብ፣ ከሁለተኛው የዓለም ጦርነት በኋላ ከውዳቂው ፍራንክ ወደ ኖቮ ራንክ (አዲሱ ፍራንክ) ትንሳዔነት ተወልዶ ፈረንሣይ ክብሯን እንደ ጠበቀችው፣ የኛም ያሁኑ ውዳቂ ብር አዲሱ ብር በሚል ስያሜ የሚታደስበትንና የአገሩንና የሕዝቡን ክብርና ዝና እንዲመልስ የሚደረግበት ዕርምጃ በሚያጣድፍ ተወስዶ ባለሥልጣኖቻችን ለታሪክ ማማ እንድትበቁ እማፀናለሁ።
ትውልድ ውለታችሁን ይዘክራል ከሚያልፍ ቀን የማያልፍ የውድቀት ጠባሳ አይኑራችሁ/አይኑረን።
ሉልሰገድ የመድኃኔ ዓለሙ ፥ የሚወድቅ ልጅ አለመወለዱን ያሳየበት
የኮተቤው ሰውን ሰው ለማድረግ
የሰው ፈጣሪዎቹን ያሠለጠነበት።
ከአዘጋጁ፡- ጽሑፉ የጸሐፊውን አመለካከት ብቻ የሚያንፀባርቅ መሆኑን እንገልጻለን፡፡
