የኢትዮጵያ የፋይናንስ ዘርፉ በተጠናቀቀው የሒሳብ ዓመት በሁሉም መመዘኛዎች ጤናማ ሆኖ ስለመቀጠሉ እየተገለጸ ነው፡፡ ከጥቂት ወራት በፊት የኢትዮጵያ ብሔራዊ ባንክ በመጀመርያው የፋይናንስ ዘርፍ መረጋጋት ሪፖርት ይፋ ባደረገበት ወቅት ይህንኑ አመላክቷል፡፡ በዚሁ ሪፖርቱ በኢትዮጵያ የፋይናንስ ዘርፍ ውስጥ ሥር የሰደደ ሥጋት ባይኖርም ከቅርብ ጊዜ ወዲህ አንዳንድ ሥጋቶች እየጨመሩ መምጣታቸውንና የፋይናንስ ሥርዓቱ ጤናማነትና ደኅንነት የበለጠ ለማረጋገጥ ተገቢውን ትኩረት መስጠትና የመከታተያ ዕርምጃዎች መውሰድ እንደሚገባ ማመላከቱ አይዘነጋም፡፡
እንዲህ ያለ ትንተና የተሰጠበት ይዘት በ2016 የሒሳብ ዓመት በተለይ የባንኩ ዘርፍ አጠቃላይ አፈጻጸም ሲታይ አሁንም በእሴት፣ በካፒታል፣ በትርፍና በተቀማጭ ገንዘብ አሰባሰብ በብድር ምጣኔው ዕድገት መቀጠል ስለመሆኑ የሒሳብ ዓመቱ ጥቅል አፈጻጸም የሚያሳይ ግርድፍ የሒሳብ ሪፖርት አመላክቷል፡፡ ከዚህ የሒሳብ ሪፖርት መረዳት እንደሚቻለው በኢትዮጵያ ውስጥ የሚንቀሳቀሱ ባንኮች በአትራፊነታቸው ቀጥለዋል፡፡ የባንኮች አጠቃላይ የሀብት መጠንም ከሦስት ትሪሊዮን ብር በላይ ስለመሻገሩ ያመላክታል፡፡
የአገሪቱን ባንኮች የ2016 የሒሳብ ዓመት አጠቃላይ አፈጻጸም የሚያመለክተው በግርድፉ የሒሳብ ሪፖርት ሁለቱን የመንግሥት ባንኮች ጨምሮ 32ቱ ባንኮች በሒሳብ ዓመቱ መጨረሻ ላይ ያስመዘገቡ የሀብት ምጠን 3.2 ትሪሊዮን ብር በላይ ደርሷል፡፡
የኢትዮጵያ ብሔራዊ ባንክ ይፋዊ መረጃ መሠረት የአገሪቱ ባንኮች በ2016 የሒሳብ ዓመት የባንኮች አጠቃላይ የሀብት መጠን 2.84 ትሪሊዮን ብር እንደነበር የሚጠቅስ በመሆኑ በ2016 የተደረሰበት የሀብት መጠን ከቀዳሚው ዓመት ከአራት መቶ ቢሊዮን ብር በላይ ጭምሪ ማሳየቱን የሚያመለክት ነው፡፡
ባንኮቹ ካላቸው ጠቅላላ የሀብት መጠን ውስጥ የኢትዮጵያ ንግድ ባንክ 1.2 ትሪሊዮን ብር የሚሆነውን ይዟል፡፡ ቀሪው የሀብት መጠን ደግሞ የ30ዎቹ የግል ባንኮችን የኢትዮጵያ ልማት ባንክ ድርሻ ስለመሆኑ ከዚሁ ግርድፍ የሒሳብ ሪፖርት ለመገንዘብ ተችሏል፡፡
በ2016 የሒሳብ ዓመት የግል ባንኮች ዕድገት ያሳዩበት የሀብት መጠን በከፍተኛ ሁኔታ ጨምሮ በሒሳብ ዓመቱ መጨረሻ የግል ባንኮች አጠቃላይ የሀብት (የአሴት) መጠን ከ1.9 ትሪሊዮን ብር በላይ ደርሷል፡፡ እንደ መረጃ ከፍተኛ የእሴት መጠን እንዳላቸው ከተጠቀሱት ውስጥ አዋሽ ባንክ ከ300 ቢሊዮን ብር በላይ ነው፡፡ አቢሲኒያ ባንክ ከ221.5 ቢሊዮን ብር በላይ ደርሷል፡፡ የዳሽን ባንክ የዓመት መጠን ደግሞ ከ183.5 ቢሊዮን ብር በላይ ሆኗል፡፡
የኦሮሚያ ባንክ 140 ቢሊዮን ብር፣ ኅብረት ባንክ 100 ቢሊዮን ብር ደርሰዋል፡፡
ከብድር አቅርቦት አንፃርም የአገሪቱ ባንኮች በተለያዩ የኢኮኖሚ ዘርፎች የሀብት ብድር ዕድገት ስለማሳየቱ ይኸው ግርድፍ ሪፖርት ያመላክተዋል በሒሳብ ዓመቱ የኢትዮጵያ ንግድ ባንክ የኢትዮጵያ ልማት ባንኮች ሳይጨምር ሁሉም የግሉ ባንኮች የሰጡት የብድር መጠን ክምችት በ2016 ዓ.ም. መጨረሻ ላይ 1.1 ትሪሊዮን ብር በላይ ደርሷል፡፡
የኢትዮጵያ ብሔራዊ ባንክ የባንኮች የብድር የዕድገት ምጣኔ በ14 በመቶ እንዲገደብ ያደረገ ቢሆንም ባንኮቹ የብድር ምጣኔ ዕድገት በዚሁ መመሪያ ልክ ዕድገት ስለማሳየቱ ለማወቅ ተችሏል፡፡
የግል ባንኮች በሒሳብ ዓመቱ ከሰጡት አጠቃላይ ብድር ውስጥ ከፍተኛ መጠን ያለውን ብድር በመልቀቅ አራት ባንኮች የተቀመጡ ሲሆን፣ እነዚህም አዋሽ፣ አቢሲኒያና ዳሸን ባንኮች ናቸው፡፡
ከኢንዱስትሪው ከግል ባንኮች ከፍተኛውን ብድር የሰጠው አዋሽ ባንክ አጠቃላይ የብድር ክምችቱ 183 ቢሊዮን ብር በላይ ሆኗል፡፡ በቅርቡ ይፋ ባደረገው መረጃም ይህንኑ ማረጋገጡ ይታወሳል፡፡
በ2016 ለተለያዩ የኢኮኖሚ ዘርፎች ከፍተኛ የሚባለውን ብድር በማቅረብ የተጠቀሰው አቢሲኒያ ባንክ ሲሆን፣ እስከ ሒሳብ ዓመቱ መጨረሻ ድረስ አጠቃላይ የብድር ክምችቱ ከ165 ቢሊዮን ብር በላይ ደርሷል፡፡
ዳሸን ባንክም ከግል ባንኮች ከፍተኛ የሚባለውን ብድር በመስጠት የተጠቀሰ ሲሆን፣ እስከ ሒሳብ ዓመቱ መጨረሻ ድረስ የብድር ክምችት መጠኑ ከ117.8 ቢሊዮን ብር በላይ መድረሱን ይኸው ግርድፍ የሒሳብ ሪፖርቱ አመልክቷል፡፡
እነዚህ ባንኮች ሌላ ወደ 100 ቢሊዮን ብር የተጠጋ ብድር ማቅረቡ የተጠቀሰው የኦሮሚያ የኅብረት ሥራ ባንክ ነው፡፡ ባንኩ እስከ ሒሳብ ዓመቱ መጨረሻ ድረስ የለቀቀው የብድር መጠን 99.1 ቢሊዮን ብር ነው፡፡
ከካፒታል አንፃርም የግል ባንኮች አጠቃላይ የተከፈለ ካፒታል መጠን ወደ 160 ቢሊዮን ብር ደርሷል፡፡ ኢንዱስትሪውን በቅርብ የተቀላቀሉትን ጨምሮ 13 ባንኮች ብቻ የካፒታል መጠናቸው ከአምስት ቢሊዮን ብር በታች ሲሆን፣ ቀሪዎቹ ግን የተከፈለ ካፒታላቸውን ከአምስት ቢሊዮን ብር በላይ አድርሰዋል፡፡ ይህም የአገሪቱ አብዛኛዎቹ የግል ባንኮች የኢትዮጵያ ብሔራዊ ባንክ ባንኮች የተከፈለ ካፒታላቸውን አምስት በሊዮን ብር እንዲያደርሱ ካስቀመጠው ቀነ ገደብ በፊት የሚፈለገውን ካፒታል ማሟላታቸውን የሚያሳይ ሆኗል፡፡
የተከፈለ ካፒታላቸውን በከፍተኛ ደረጃ ማድረስ ከቻሉት የግል ባንኮች ውስጥ አሁንም አዋሽ ባንክ ቀዳሚ ሲሆን፣ እስከ ሒሳብ ዓመቱ መጨረሻ ድረስ የተከፈለ ካፒታሉን ከሃያ ቢሊዮን በላይ አድርሷል፡፡ የተከፈለ ካፒታሉን በከፍተኛ ሁኔታ በማሳደግ ሌላው ተጠቃሽ የሆነው ባንክ አቢሲኒያ ባንክ ነው፡፡ እንደ ግርድፍ መረጃው አቢሲኒያ ባንክ እስከ 2016 የሒሳብ ዓመት መጨረሻ ድረስ የተከፈለ ካፒታል መጠኑ ከ14 ቢሊዮን ብር ላይ ደርሷል፡፡ ዳሸን ባንክም የተከፈለ ካፒታሉን 12 ቢሊዮን ብር ማድረስ የቻለ መሆኑ ተመልክቷል፡፡ ከነዚህ ባንኮች ሌላ የተከፈለ ካፒታላቸውን ከሰባት ቢሊዮን ብር በላይ ማድረስ የቻሉ ሰባት ባንኮች ተጠቅሰዋል፡፡ ከነሱም የኦሮሚያ ኅብረት ሥራ ባንክ ደግሞ 11.16 ቢሊዮን ብር፣ ዘመን ባንክ 7.5 ቢሊዮን ብር፣ ሲንቄ ባንክ 7.7 ቢሊዮን ብር፣ ፀደይ ባንክ 9.8 ቢሊዮን ብር፣ ንብ ባንክ 7.5 ቢሊዮን ብር፣ አማራ ባንክ 7.7 ቢሊዮን ብርና ኅብረት ባንክ ሰባት ቢሊዮን ብር አድርሰዋል፡፡
