በድምቀት ከሚከበሩ ሃይማኖታዊ በዓላት አንዱ የሆነው የገና በዓል በየዓመቱ ታኅሣሥ 29 በድምቀት ይከበራል፡፡ የእግዚ ኢየሱስ ክርስቶስ የልደት በዓል በተለይ በኦርቶዶክስ ክርስቲያን ሃይማኖት ተከታዮች ዘንድ በዓለም አቀፍ ደረጃ በተለያዩ ሁነቶች በድምቀት ይታሰባል፡፡
በዓሉ ከመንፈሳዊነቱም ባሻገር በባህላዊ ክንዋኔዎች የሰዎችን የእርስ በርስ ግንኙነት በማጠናከር ረገድ ከፍተኛ ሚና አለው፡፡ የገና በዓል እርድ በስፋት ከሚፈጸምባቸው በዓላት አንዱ ሲሆን፣ የበግና የፍየል ገበያው በየአካባቢው ከበዓሉ ቀደም ብሎ ባሉ ሳምንታት ይጀምራል፡፡
በአዲስ አበባ ከተማ የ2017 ዓ.ም. የገና በዓልን ምክንያት በማድረግ በተለያዩ አካባቢዎች ያሉ የገበያ ቦታዎች ከየ አቅጣጫው በመጡ የእርድ እንስሳትና የተለያዩ የበዓል ግብዓቶች ደምቀዋል፡፡ እንደ ወትሮው ሁሉ በዓሉ ከመድረሱ ቀደም ብሎ በኤግዚቢሽን ማዕከልና በሚሊኒየም አዳራሽ የተለያዩ ባዛሮች ተከፍተው ሸማቾች የተለያዩ ዕቃዎችን፣ ልብሶችንና የተለያዩ ግብዓቶችን ሲገበያዩ ቆይተዋል፡፡
በዓል በመጣ ቁጥር በየዕለቱ እየጨመረ ያለው የኑሮ ውድነት ይብስበትና ከዶሮ እንቁላል እስከ ትልቅ ሰንጋ እንደ ጤፍና ሌሎች ጥራጥሬዎች እንዲሁም ቅመማ ቅመምና አትክልት የመሳሰሉት ላይ ያለው የዋጋ ንረት ጣሪያ ይነካል፡፡ ይህም ሰዎች በዓሉን ተረጋግተው እንዳያከብሩ ማድረጉ አይቀርም፡፡
ምንም እንኳን የኑሮ ውድነቱ ከዓመት ወደ ዓመት ጣራ እየነካ፣ የብር የመግዛት መጠኑ እያነሰ፣ በአንፃሩ የዕቃዎች ዋጋ እየጨመረ ቢሄድም ሰዎች ተሯሩጠውና ተበድረውም ቢሆን በዓልን ከማክበር አይቦዝኑም፡፡
ሁሉም አቅሙ በሚፈቅደው መጠን በግ ዶሮውንና ቅርጫውን በመግዛት በዓሉን ለማክበር ይሞክራል፡፡
ከቅርብ ጊዜያት ወዲህ በተለይ ዝቅተኛ ገቢ ላላቸው ሰዎች በግና ፍየል አርዶ ለመዋል ከባድ እየሆነ በመምጣቱ ዶሮና የቅርጫ ሥጋን ተመራጭ በማድረግ በዓሉን ያሳልፋሉ፡፡
ከነገ ወዲያ ማክሰኞ ታኅሳስ 29 ቀን የሚከበረው የገና በዓል በአዲስ አበባ ምን ይመስላል የሚለውን ጋዜጣው ወደ ኅትመት እስከገባበት ታኅሣሥ 25 ቀን 2017 ዓ.ም. ያለውን የግብይት እንቅስቃሴ ለመቃኘት ተሞክሯል፡፡
በዚህም በቄራ ያለውን የከብት ገበያ ቅኝት ያደረግን ሲሆን፣ የወለጋ በሬ ከ45 ሺሕ እስከ 80 ሺሕ ብር ባለው እየተጠራ ነበር፡፡ በሌላ በኩል ከጎጃምና ከጎንደር የመጡ በሬዎች ከ50 ሺሕ እስከ 120 ሺሕ ብር የመጠሪያ ዋጋቸው ነበር፡፡
ነጋዴዎቹ ከብቶቹን ወደ አዲስ አበባ እንዴት እንዳስገቧቸው ሲናገሩ ከሁሉም አካባቢ የመጡ ነጋዴዎች በችግር ውስጥ ስለማለፋቸው ተናግረዋል፡፡ አንድ ስማቸው እንዳይጠቀሰ የጠየቁ ነጋዴ በሬዎችን በሚያመጡበት ወቅት በየአካባቢው የሚኒሻ፣ የቀይ መስቀልና የቀረጥ እንዲሁም በግለሰብ ደረጃ በየኬላው ብር ክፈሉ እየተባሉ እንደመጡ በምሬት ተናግረዋል፡፡
ከዚህ ባሻገር በባንክ ያላቸውንና የሚበቃቸውን ገንዘብ ለማውጣት አለመቻላቸው በእጅጉ ለሥራቸው እንቅፋት እንደሆነባቸው ገልጸዋል፡፡
ታዲያ በዚህ ሁሉ ውጣ ውረድና ፈተና አልፈው አዲስ አበባ ሲገቡ የበሬዎች ዋጋ በየመንገዱና በየኬላው ያወጡትን ገንዘብ ማካተታቸው አይቀርም፡፡
ከባህር ዳር ከተማ እንደመጣ የተናገረ አንድ ወጣት በሬዎቹን በወሎ በኩል አድርጎ በአፋር ክልል በማድረግ አዲስ አበባ አስገብቶ ቄራ ገበያ ላይ ተገኝቷል፡፡
አካባቢው ሰላምና አለመረጋጋት ከራቀው በጣም ቆይቷል ያለው ነጋዴው፣ በዚህም በዓባይ ድልድይ በኩል አድርጎ በቅርብ መግባባት ሲቻል አካባቢው ላይ ባለው ግጭት በወሎ በኩል ተጉዘው አዲስ አበባ ስለመድረሳቸው አስረድቷል፡፡
ከብቶቹን በተሽከርካሪ በመላክ ከባልደረቦቹ ጋር በአውሮፕላን አዲስ አበባ መግባቱን የተናገረው ወጣቱ፣ ሰላም ከሌለ ሁሉም ነገር ዋጋቸው መጨመር ብቻ ሳይሆን ወደ ገበያ ላይቀርቡ ይችላሉ ሲል አስተያየቱን ሰጥ~ል፡፡
በግ ኮዬ ፈጬ ከ12 ሺሕ ብር ጀምሮ፣ 22 ማዞሪያ ቅዱስ ገብርኤል ሆስፒታል አካባቢ ያለው በግ ተራ ደግሞ ከስምንት ሺሕ እስከ 14 ሺሕ ብር ይጠራ ነበር፡፡
በሌላ በኩል በሾላ ገበያ ያሉ አንዳንድ ሸቀጦች ላይ የዋጋ ጭማሪ መኖሩን በምልከታችን ወቅት ለማየት የቻልን ሲሆን፣ ለጋ ቂቤ 950 ብር፣ መካከለኛ ከ850 እንዲሁም በሳል 800 ብር ድረስ እየተሸጠ ሲሆን፣ በርበሬ በኪሎ ከ400 እስከ 480 ብር ነበር:: ኮረሪማ ከ1,300 እስከ 1,500 ብር መሸጡንና ይህም በጣም ውድ እንደሚባል ሽማቾች ተናግረዋል፡፡
በሾላ ገበያና በመርካቶ እንዲሁም በኮተቤ ያለው የገበያ ሁኔታ በአብዛኛው ተመሳሳይ ሲሆን፣ ነጭና ጥቁር ቅመም በመርካቶ ገበያ ከ400 እስከ 450 ብር፣ ዘይት አምስት ሊትር እንደየዓይነቱ ከ1,200 እስከ 1,350 ብር እየተሸጠ ነበር፡፡ በሰሚት ቀይ ሽንኩርት የፈረንጅ የሚባለው በኪሎ 80 ብር፣ በገርጂ አካባቢ 90 ብር እንዲሁም ከአዲስ አበባ ውጭ በኮዬ ፈጬ 100 ብር እየተሸጠ ይገኛል፡፡
በአንዳንድ አካባቢዎች ትንሽ ልዩነት ቢኖረውም በአብዛኛው የአበሻ ዶሮ እንቁላል 16 ብር ሲሽጥ፣ የፈረንጅ ዶሮ እንቁላል 11 ብር እየተሸጠ ነበር፡፡
ነጭ ሽንኩርት በኪሎ ከ220 እስከ 240 ብር ሲሸጥ፣ ዝንጅብል 65 ብር ተሸÚል፡፡
ዋጋቸው በከፍተኛ ሁኔታ ጨምሯል ከተባሉ ሻቀጦች መካከል ቡና አንዱ ነው፡፡ የጅማ፣ የይርጋ ጨፌና የሐረር ቡና በኪሎ ከ550 እስከ 700 ብር እየተሸጥ እንደሚገኝ ለማየት ችለናል፡፡
በአንፃሩ የጤፍ ገበያ የተወሰነ ቅናሽ አሳይ~ል የተባለ ሲሆን፣ መሪ አካባቢ ነጭ ጤፍ በኪሎ ከ120 እስከ 150 ብር እንዲሁም መካከለኛ ጤፍ በኪሎ ከ100 እስከ 110 ብር ሲሽጥ ነበር፡፡
አዲስ አበባ ንግድ ቢሮ የዋጋ ተመን በሚያወጣላቸው የኅብረት ሥራ ማኅበራት የተደራጁ ነጋዴዎች ለወትሮው በሰንበት ገበያ ብቻ ይሠሩ የነበረ ቢሆንም፣ የገና በዓልን ምክንያት በማድረግ ከቅዳሜ ታኅሣሥ 19 ቀን ጀምሮ ለበዓል ሸመታ ክፍት ሆነዋል፡፡
በሁሉም ክፍለ ከተሞች የገና በዓልን ምክንያት በማድረግ በተከፈቱ የባዛርና ኤግዚቢሽን፣ የግብርና እና የኢንዱስትሪ ምርቶች መቅረባቸውን የተመለከትን ሲሆን፣ አትክልትና ፍራፍሬን በተመለከተ የለጠፉት ዋጋም ተመሳሳይ ነው፡፡
በመገበያያ ሥፍራዎች አምራች ኢንተርፕራይዞችና የኅብረት ሥራ ማኅበራት ያሉ ሲሆን፣ ንግድ ቢሮውም የገበያ ማረጋጋትና የሕገወጥ ንግድ ቁጥጥር እያደረገ ስለመሆኑ አስታውቋል፡፡
